مبنای محاسبه مالیات
چکیده
درایران اخذ مالیات برعملکرد سالانه اشخاص حقوقی برمبنای سود خالص می باشد، و به علت وجود متغییرات بسیار محاسبه سود از قبیل: موجودی مواد وکالا آخر دوره، و مواد مصرف شده، هزینه های تولید، قیمت تمام شده کالای فروش رفته، هزینه های غیر عملیاتی، هزینه ای اداری و تشکیلاتی، هزینه های استهلاک، بهره بانکی، مطالبات سوخت شده وسایر موارد دیگر.
فرمول مشخصی برای محاسبه اخذ مالیات بدست نیاید واین باعث اختلاف بین مالیات شرکت های مشابه با فروش یکسان شود و همچنین ایجاد اختلاف نظر بسیار زیادی، بین مودی وممیز مالیاتی بوجود می آید.
مقدمه
هر ساله تا پایان تیر ماه سال بعد مودیان مالیاتی (صاحبان شرکت ها و کارخانجات) با توجه به گروه بندی سازمان مالیاتی، نسبت به تکمیل وارسال اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقوقی و پرداخت مالیات ابرازی اقدام نمایند و ممیز مالیاتی موظف به رسیدگی به دفاتر مالی و اظهارنامه مالیاتی تا یکسال بعد می باشد و در صورت عدم صدور برگه تشخیص مالیاتی، به منزله قبولی سود و مالیات ابرازی مودی است.
درهمین راستا همیشه میان سود و مالیات ابرازی از سوی مودی و تشخیص مبلغ مالیات توسط ممیز اختلافات فاحشی وجود دارد؛ لذا ما بر آنیم که با ارائه فرمول یکسان، نسبت به رفع اختلافات تا حد معقولی و رعایت عدالت بین مالیات شرکت های مشابه با میزان فروش یکسان، تلاشی نموده باشیم.
بحث
تشخیص مالیات توسط ممیز و تایید سرممیز و نهایتا تایید ممیز کل صورت می گیرد؛ لذا ممیزی که رسیدگی مالیاتی چند شرکت مشابه را به او ارجاع داده اند نمی تواند مالیات مشابه تعیین کند؛ زیرا ملاک تشخیص مبنای واحدی ندارد و متغییر های بیشماری در این تشخیص دخیل اند و با تفاوت یک یا چند متغیر حتی اگر بخواهد باز نمی تواند مالیات یکسان تشخیص و تعیین کند.
تعدادی از متغییرات تعیین سود خالص دربخش فوق چکیده این مقاله ذکر شده است.
برای تفیهم موارد فوق به ذکر مثالی می پردازیم: (به ریال)
شرکت مبلغ فروش قیمت تمام شده هزینه های غیرعملیاتی سود مالیات
الف. با فروش ۱۰.۰۰۰.۰۰۰۰.۰۰﷼وقیمت تمام شده و هزینه ها مبلغ۸.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰﷼ سود به مبلغ ۲.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰﷼مالیات آن مبلغ۵۰۰.۰۰۰۰.۰۰۰ ﷼ می شود.
ب. فروش ۱۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰﷼وقیمت تمام شده و هزینه های اجاره و خرید غیر نقدی . عدم مدیریت شما هزینه های تحمیلی به مبلغ ۱۱.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰﷼ . نتیجه عدم سود بلکه زیان ۱.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰۰ریالی
با تطبیق و مقایسه بین دو شرکت فوق نتایج ذیل بدست می آید.
شرکت الف شرکتی منظم و با مدیریتی قوی می باشد و سود خالص براساس میانگین کشور ۱۵% نرمال است.
شرکت ب شرکتی با عدم انضباط مالی و مدیریتی ضعیف می باشد که نه تنها سود میانگین و نرمالی بدست نیاورده است بلکه زیانی معادل ۱۰% نیز تحمل نموده و مالیاتی پرداخت نمی نماید.
نتیجه نشان میدهد که کارفرما ومودی (ب) بی انضباط و دارای سوء مدیریت نه تنها مالیاتی نمی دهد، بلکه از اداره دارایی بابت زیان مطالبه داشته و از سود سنوات بعد کسر می گردد و همین موارد باعث بی عدالتی گشته و اختلاف بین مودیان و ممیزین را بوجود می آورد.
درمثال دیگر: مودی الف با سرمایه شخصی وساخت یا خرید کارخانه و شرکت با هزینه شخصی و آورده های داراییهای سرمایه ای خود (وجه نقد، اسناد مالی، فروش خانه و ماشین و سایر موارد) و با مدیریت قوی و تلاش برای اشتغال و تولید برای کشور، باید مالیات بیشتری بپردازد، از مودی که با اخذ وام و اجاره کارخانه و به طبع عدم پرداخت به موقع هزینه ها و حقوق کارکنان و احیانا خرید خانه وماشین و انجام هزینه های شخصی و خانوادگی خود نه تنها مشکلی از مشکلات اشتغال را کم نمی کند، بلکه معضلات فراوانی نیز ایجاد می کند، وطبق قانون هزینه های فوق نیز (از قبیل: هزینه اجاره کارخانه، هزینه اجاره شرکت، هزینه بهره بانکی، هزینه تجهزات دفتر، تزئینات دفتر، هزینه تبلیغات و هزینه های مشابه) مورد قبول سازمان مالیاتی است؛ و لذا هزینه های مذکور باعث کاهش سود می شوند.
به نظر می رسد نه تنها مودی (ب) به خاطر سوء مدیریت متضرر نمی شود، بلکه تشویق شده و این مسیر را سالها ادامه می دهد که این شیوع محاسبه مالیاتی عین تبعیض و ناروا می باشد.
هرچند که مودی که تا سه سال زیان ده ای اعلام نماید میبایستی اعلام ورشکستگی نماید.
لذا با تعیین فرمول متناسب و یکسانی می تواند هم اختلاف بین مودی و ممیز را کاهش داد و هم رعایت عدالت نسبی در این خصوص نمود.
در قسمت نتیجه گیری پیشنهادی دراین خصوص ارائه می گردد.
سوالات
مالیات اخذ شده از مودیان شفاف و مشخص ودارای نرخ واحدی ویکسانی می باشد؟
مودیان نسبت به اخذ مالیات بر اساس عدالت و انصاف موافقند؟
بین مودیان و ممیزین اداره دارایی نسبت به میزان مالیات و محاسبات آن تفاهم وجود دارد؟
اکثر دفاتر مالی به علت اختلاف در مبلغ مالیات رد و به هیات حل اختلاف ارسال نمی گردد؟
فرضیه ها
مالیات اخذ شده از مودیان نه شفاف است و نه دارای نرخ واحدی است.
اکثر قریب به اتفاق مودیان از عدم رعایت عدالت و یکسان اخذ مالیات معترض اند.
نحوه محاسبه مالیات مشخص نبوده و این ممیز است که آنرا تشخیص می دهد.
اکثر پرونده های مالیاتی به علت اختلاف بین مودی وممیزین سازمان امور مالیاتی به هیات های حل اختلاف امور مالیاتی ارسال می گردد.
اهداف این مقاله و در انتها باید بتواندی از این مقاله ایم مطالب را برداشت کرده باشید :
بدست آوردن مبنای مناسب ونرخ واحد جهت اخذ مالیات یکسان از شرکت های مشابه
تبدیل محاسبه مالیات از سود خالص به محاسبه مالیات از فروش خالص
ایجاد عدالت نسبی دراخذ مالیات شرکت های مشابه
نتیجه گیری این مقاله :
لذا با توجه به عدم مبنای مناسب، محاسبه مالیات بر عملکرد اشخاص حقوقی به علت متغیر های گوناگون، پیشنهاد می شود:
اخذ مالیات بر مبنای ۱۵درصد مشمول مالیات از فروش خالص و نرخ مقطوع ۲۵ درصد اخذ مالیات؛ از درصد درآمد فروش، تعیین می گردد.
به نظر می رسد که فرمول فوق شبیه مالیات علی الراس می باشد؛ با این تفاوت که ضریب فروش ۱/۵ برابر افزایش نمی یابد و مانند سایر مالیات ها دارای فرمول محاسبه یکسان و مشخصی می شود و نرخ ۳.۷۵ درصد از فروش خالص مالیات کسر می گردد.
سایرمالیات ها از قبیل:
مالیات حقوق: سال ۱۳۹۹ تا مبلغ ۳۰/۰۰۰/۰۰۰ریال حقوق ماهانه معاف و معادل ۱۰% مازاد آن طبق جدول مالیات حقوق.
مالیات تکلیفی و پیمانکاری: از نرخ ۵% . ۳% و اصلاحیه سال ۱۳۹۴ ماده ۸۶ ۱۰% از مبلغ قرارداد
مالیات اجاره: طبق ماده ۱۳۱
مالیات برارزش افزوده: نرخ ۹% از تفاوت میزان فروش (درآمد) و خرید و دیگر مالیات ها که دارای مرجع و مبنای محاسبه هستند.
